AB, AQŞ, Britaniya ve Kanada “L/DMC” qabul etüvi sebebinden sanktsiyalarını qabul etecekler. Dünya Putinnıñ qararına nasıl cevap berecek

Любезна Катерина
·
10:24, 22 Kiçikay
AB, AQŞ, Britaniya ve Kanada “L/DMC” qabul etüvi sebebinden sanktsiyalarını qabul etecekler. Dünya Putinnıñ qararına nasıl cevap berecek
Foto menbası: Колаж, Суспільне

Tanınmamış Donetsk ve Lugansk “milliy cumhuriyetlernıñ” Rusiyenen subyektlik aqnıñ qabul etüvi “halqara uquqnıñ, Ukraina territorial bütünliknıñ ve Minsk añlaşmalarnıñ” bozuvınnen sayıla. Dünya Volodimir Putinnin kiçik aynıñ 21 çıqarılğan qararına nasıl reaktsiya berdi. 

Bunı Avropa Birliknıñ tış ve telükesizlik siyaset suallerden yuqarı vekili Jozep Börrel, Avropalı komissiyanıñ prezidenti Ursula fon der Lâyen ve Aropalv Şuranıñ Şarl Mişel beyan ettiler.

“Birlik bu qararğa munasibetli şahsiyetlerge qarşı sanktsiyalarını qabul etecek. AB ve onıñ ortaqları, Ukrainağa birdemlik bildirtip, beraberlikte areket etecekler”, - olarnıñ beyanatlarına aytıla. 

Uyğun beyanatını AQŞ de yaptılar. Beyaz evnıñ metbuat kâtibi Cen Psaki beyan etti ki, Con Bayden yaqında emirini imzalacaq. Oña köre “AQŞ beden ve uquq şahsiyetlerine DLVAR iqtisadiy munasibetlerini, yatırımlarını ve ticaretini yasaq etti”.  Ondan ğayrı o “Rusiyenen halqara mecburiyetnıñ qıba bozuvınen bağlı qoşma tedbirlernıñ” keçerüvi aqqında haber etti.

Psaki qayd etti ki, uyğun tedbirler Rusiyenıñ Ukrainağa ucumnıñ vaziyetinde ortaqlarımıznen işbirlikte azırlanğan operativ ve ciddiy iqtisadiy tedbirlernen bağlı degil, lâkin olarnı ilâve etecekler. 

 "L/DMC” qabul etüvi sebebinden Rusiyege qarşı sanktsiyalarını qayd etmege planlar aqqında Büyük Yuritaniyanıñ tış işler naziri Liz Trass beyan etti.  Sınırlavlarını kiçik aynıñ 22 ilân etmege mecburlar.  

Britan ükümeti devlet pryemyernıñ Boris Cansonnıñ ve Ukraina prezidentnıñ Volodimir Zelenskiynıñ telefon subetnıñ neticeleri ile haber etti ki,  London Kiyevge qoşma mudafaa silâlınıñ teminı aqqında tüşüne.

Kanada tış işler naziri Melani Joli daa beyan etti ki, Ottava  "L/DMC” qabul etüvi sebebinden Rusiyege qarşı iqtisadiy sanktsiyalarını qayd etmege azır.

Dünyada daa ne aytalar

Latviya tış işler naziri Edgar Rinkeviç  Putinnıñ "L/DMC” qabul etüvi qararnıñ çıqaruvı sebebinden “qattı halqara reaktsiyağa çağırttı”. 

“AB acele sanktsiyalarını qabul etmege mecbur”, - ayttı.

Estoniya prezidenti Alar Karis qayd etti ki,  devlet “RF DLVAR tanıması aqqında qanunsız qararını” qabul etmey.

“Koremiz ki, Moskva kerçekten diplamatiya yolnen ketmege istemey, o cenknı başlamaq içün sebeplerini qıdıra”, - siyasetçi yazdı.

Litvaniya tış işler naziri Gabrielüs Landsbergis beyan etti ki, Rusiyenen "L/DMC” tanıması “halqara uquqqa ve BHT Nizamnamesine tam ihmalnen sayıla”.

“Rusiyege tanımaq kerek ki: o halqara uquqlarını ve qararlarını bozğan devlettır. Men eminım, eskalatsiya quvetleştirüvine sanktsiyalar ile cevap bermege kerek”, - qayd etti. 

Gürcistan prezidenti Salome Zurabişvili qayd etti ki, Putinnıñ qararı devletnıñ 20% işğal etüv stsenariynıñ “tekrarınnen” ola. 

“Prezident Zelenskiy, Gürçistan Ukraina territorial bütünligine ve tınçlığına imdat bildirte”, - beyan etti ve RF qarşı acele sanktsiyalarını qayd etmege çağırttı.

Lehistan premyer-naziri Mateuş Moravetskiy beyan etti ki, Rusiyenen "L/DMC” tanıması “dialognıñ redınnen ve halqara uquqnıñ bozuvınnen ola” ve Ukrainağa qarşı tecavuziy areketınnen sayıla. Vaziyetini muzakere etmege maqsadınnen o Avropa şuranıñ oturuşını keçirmege çağırttı. 

Daa Felemenk tış işler naziri Vopke Hustra, Finlândiya premyer-naziri Sanna MarinRomaniya prezidenti Klaus Yoganis Rusiye areketlerini maküm ettiller ve Ukrainağa imdat bildirtiler. Avstriya tış işler naziri  Karl Negammer beyan etti ki, kiçik aynıñ 22 devletnıñ federal ükümeti kelecek areketlerini muzakere etmek içün acele oturuşını keçerecek. 

Büyük Britaniyanıñ tış işler naziri Liz Trass de Putinnıñ qararını maküm etti.

“Bu adim Ukraina suverenitetine ve territorial bütünligine nevbetteki ucumnen sayıla.  O Minsk ceryannıñ soñunıñ ve BHT Nizamnamenıñ bozuvınnen sayıla. O tasdıqlay ki, Rusiye dialog yerine çatışma yolunı saylap alğan”, - beyanatta aytıla. 

Almaniya tış işler nazirliknin beyanatına aytıla ki, Rusiyenen "L/DMC” tanıması “sebepsiz “Normanda formatnıñ” ve ATOT yıllar devamında yapılğan ğayretlerini yoq ete”.

“Oz qararınnen Rusiye halqara cemiyetine berilgen vadelerini boza. Rusiyenı qararını red etmege ve Minsk añlaşmalar esasına qavğa çizmenıñ siyasiy-diplomatik yoluna qatmağa çağırtamız”, - beyanatına aytıla.

Frenkistan prezidenti Emmanuyel Makron Putinnıñ “Ukraina separatist reagionlarnıñ tanıması” aqqında qararını maküm etti. O BHT Şuranıñ acele oturuşını keçirmege ve noqtalı avropalı sanktsiyalarını qayd etmege çağırttı. 

Moldova prezidenti Mayya Sandu öz beyanatına qayd etti ki, olar “halqara sınırlarınla qayd etilgen Ukraina territorial bütünligine ve suverenitetine imdat bildirteler”.

“Biz Rusiyenen Donetsk ve Lugansk vilâyetlernıñ separatist regionlarnıñ tanımasını maküm etemiz. Bu halqara uquqını boza”, - qayd etti. 

Turkiye tış işler nazirligi öz beyanatına qayd etti ki, Rusiyenıñ "L/DMC” tanıması maküm ete ve Ukraina territorial bütünligine ve suverenitetine öz imdatını bildirte. 

NATO general kâtibi Yens Stoltenberg beyan etti ki, "L/DMC” tanıması Ukraina territorial bütünligine ve suverenitetine daa de çoq zarar ketire, qavğanıñ çizüvine qoşulğan ğayretlerini yoq ete ve Minsk añlaşmalarını boza. 

BHT general kâtibnıñ vekili Güterreşa Stefan Düjarrik qayd etti ki, Rusiyenıñ areketlerini Ukraina territorial bütünliknıñ ve suverenitetnıñ bozuvınnen sayıla, bu BHT Nazmnamenıñ esas printsiplerini boza. O Ukraina şarqına olğan qavğanı Minsk añlaşmalarına köre, tınç reguleştirmege çağırttı.

Belli olğanı

  • Kiçik aynıñ 21 RF prezidenti Volodimir Putin tanınmamış Donetsk ve Lugansk “milliy cumhuriyetlernıñ” Rusiyenen subyektlik aqını qabul etti ve uyğun emirini imzaladı.
  • Ukraina ve Ğarp beyan ettiler ki,  “L/DMC” qabul etüvi Rusiyenıñ Minsk añlaşmalarından çıqaruvını tasdıqday.
  • “L/DMC” Rusiyenen qabul etüvinden soñ, Moskva sanki tınç maqsadınnen olarnıñ territoriyalarına öz ordularını kirsetmege başladı. 
  • Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy beyan etti ki, Rusiye Normand formatnıñ çerçivisinde qabul etilgen qararlarını körmemezlikke ursa de, Minsk añlaşmalarından çıqsa de, halqara qayd etilgen Ukraina sınırları denişmesiz qalacaqlar. 
  • Ukraina “normand dörtnıñ” acele samitını teşebbüs etti. Ukraina tış işler nazirligi “Budapeşt memorandum” çerçivisinde soratma yolladı ve acele mesleatlarını keçirmege talap etti.

Bizni Telegram’da oquñız