Ukrainanıñ yıl-yıldan mükemmelleşkenini köremiz - NATO komandanı | İntervyü

Кристина Домбровська
·
10:20, 31 Oraqay
Ukrainanıñ yıl-yıldan mükemmelleşkenini köremiz - NATO komandanı | İntervyü
Foto menbası: НАТО

NATO qara quvetleri komandanı admiral Canett Morang, bir yıl evelsi 54 yaşında Felemenk Arbiy Deñiz Quvetlerinde eñ yüksek rutbeni aldı. Yañı rutbesinde Morang, İngiltereniñ Nortvurd şeerindeki NATO Deñiz komandanlığı merkezinde çalışa. "Sea Breeze-2020" talimleri olıp keçken soñ, mühbirimiz Kristina Dombrovska Canett Morang ile Qara deñiz bölgesindeki telükesizlik, Ukraina Arbiy deñiz quvetleri ve NATO ile işbirlik aqqında laf etti.

SNMG-2 talimlerinde Ukraina Arbiy deñiz quvetleriniñ emiyeti ne edi? Olarnen beraberlikte çalışmağa qolaymı?

1997-ci senesi Ukraina ABD ile beraberlikte teşkil etken “Sea Breeze” talimleri, NATO-ğa Ukrainanen beraber areket etmege ve  Ukraina içün kerçekten de öz imkânlarını arttırmaq ve NATO ile işbirlikni eyillişetirmege fırsat bere. Teşkilât olaraq, biz içün Qara deñizdeki ittifaqdaş memleketlerden ğayrı, diger ortaqlarımıznen de (Ukraina, Gürcistan)  talimler keçirmek müimdir. Beraberlikte talim etmege alışqan olsañız, demek buhranlı bir vaziyette de işbirlikte areket etip olacaqsıñız, çünki evel bunı endi yapqan ediñiz. Bundan ğayrı, bu talimler Qara deñiz bölgesini daa yahşı bilmege yardım ete. Biz içün bu Ukraina Arbiy deñiz quvetlerinen talimler keçirmek içün yahşı bir fırsattır, olar içün ise, NATO ile beraberilkte çalışmaq. Bu sene olıp keçken talimler vaqtında Ukraina Arbiy deñiz quvetleri  gemiler ve uçaqlarğa dair büyük ihtisaslıq kösterdi. Olar ğayet yahşı çalıştı. Biz ise pek quvandıq. Daa bir deñiz ameliyatımız bar, Ukraina ortaq olaraq öz issesini qoşmağa istey.

Ukraina ve NATO arasında işbirlik. Ukraina Arbiy deñiz quvetleri NATO standartlarına ne derecede azır?

Ukrana imkânları ziyade olğan NATO azalarıdan biridir. Bütün bular işbirlikni eyilleştirmek içün yapıla, bundan ğayrı Ukrainağa arbiy qabiliyetini inkişaf ettimrege yardım ete. Böyle misallerden biri SEA Breeze talimleri. Ukrainanıñ yıl-yıldan mükemmelleşkenini köremiz.

Qara deñiz bölgesindeki mevcut vaziyetke telükesizlik ve mudafaa ceetten nasıl qıymet kesesiz?

Elbette, Qara deñiz – pek müim bölgedir. O, strategik ceetten müimdir, bundan ğayrı, ticariy yollarnıñ 80 faizi bu yerden keçe. Demek, olarnıñ bu bölgede serbest areket etip olmaları pek müimdir. Köremiz ki, Rusiye küç qullanıp öz topraqlarını keñleştirdi. Anda öz bulunuvını, gemileriniñ miqdarını arttıra. Şunıñ içün NATO da Qara deñiz bölgesinde öz bulunuvını arttırmaq kerek. Aynı zamanda, talimlerimiz halqara uquq çerçivesinde keçiremiz. Rusiyeden de aynısını bekleymiz. Şimdilik mına bu arttırılğan bulunuvımız belli bir telüke olğanını köstermey. Bu muvazenet olması içün yapıla. Arttırılğan bulunuvımız lâzim olğan  vaqıtqace devam etecek. NATO ile beraber talimler Ukraina Arbiy deñiz quvetlerine vaziyetniñ er angi ketişatına azır olmağa yardım etecek.

Siziñ fikriñizce, NATO gemileri Qara deñiz bölgesine kirgen soñ, Ukraina ve Rusiye arasında çatışma şaraitinde bu bölgede vaziyet ne derecede turuğndır?

Talimler vaqtında Rusiye gemileri NATO gemilerine pek yaqınlaştı, amma olar çetten közetti ve kirişmedi. Telükesiz ve ihtisaslı şekilde areket ettiler. NATO itifaqdaşları beraber çalışqanını, öz azırlıq seviyesini köstergenini körip olğanları da yahşıdır. Menimnce, er kes halqara uquqqa riayet etip, telükesizlikni qorumaq içün areket etkence, NATO ve Bağlaşım itifaqdaşlarınıñ bulunuvı Qara deñiz bölgesinde vaziyetni turğunlaştıracaq.

Soñki vaqıt içinde bu yerde vaziyet ne derecede deñişti? Ukraina arbiy ekspertleriniñ aytqanına köre, Rusiye Qara deñiz bolgesinde öz mevamını arttıra, hususan suvastı qısımını.

Rusiyeniñ Qara deñiz bölgesinde öz bulunuvını ve yañı yerlerde öz arbiy qabiliyetini arttırğanı körüne. Putin, Rusiye flotuna türlü 40 gemi qoşacaqlarını ilân etti. Böyle etip, öz quvetlerini arttıracaqlar, amma NATO da Qara deñiz bölgesinde öz bulunuvını arttırmaq içün adımlar ata.

2014-ci yıldan berli Ukraina Arbiy deñiz quvetlerininde nasıl ilerilev köresiñiz?

2014-ci senesi Ukraina gemileriniñ bir qısmından marum qaldı. Amma buna baqmadan, Ukraina Arbiy deñiz quvetleri öz ihtisasiy bilüvlerini eyilleştirmek içün bir çoq areket ete. Olarğa "Sea Guardian" NATO programmasınıñ ameliyat ortağı olmağa da teklif etilgen edi. Bu, Aq deñiz bölgesinde telükesizlikten arbiy ameliyattır. Amma, iştirak etmekten evel, olar idman gemilerinde ögrenmek kerekler. Bundan soñ, NATO azırlıq seviyelerini talil etecek ve bütün bular Bağlaşım azalarınen semereli işbirlikke azırlığını arttıracaq.

Covid yıl devamında olacaq talimlerniñ esnaslarına tesir etecekmi?

Elbette Covid-19 temrinlerniñ planlaştıruvına tesir ete, lâkin olarnıñ keçirilüvini imkânsız etmey. Pandemiya başlanğandan berli mahsus tedbirler tayin etildi. Bundan ğayrı, gemige minmezden evel eki aftalıq karantin keçmek kerek. Talimler vaqıtnda olar epsi bir telükesiz uzaqtalar. Böylece, Skype vastasınen, bir-birine yaqınlaşmayıp, türlü temrinlerni yapmaq mümkün. Bugünde bunı yapmaq içün pek çoq usullar, vastalar bar.

Sağ oluñız!