Bunı uyğun maruza tasdıqlay.

Tınç toplaşuvlarnıñ azatlığı

“Esabatta aytıla ki, Rusiye işğal etilgen Qırımda kütleviy toplaşuvlar keçirmek içün  evelden razılıq almağa kerek. Öleksiy Navlnıy apisi sebebinden narazlıq tedbirler devamında  İAYUKİ 46 insannıñ (36 adamnıñ ve 10 qadınnıñ) eui dane qayd etilgen narazlıq aktsiyalarda iştiraq sebebinden makeme taqıplarını qayd etti. Olarğa qarşı böyle sanktsiyalarını - para cezalarını, doğurultqan işler ve yedi küngece apislevını qayd ettiler”, - haberde aytıla. 

Daa yalñız piketlerde iştiraqlar sebebinden cinayet taqıplernıñ kerçekleri qayd etildi.

2021 senesi mayısnıñ 21 Qırımdaki “mahkeme” üç dane qırımtatar qadınını resmiy qayd etilmegen açıq toplaşuvlarda qabaatladı. Bu qadınlardan er biri öz oğlularına imdat bildirtmek içün çıktılar. Oğuluları “Hizb ut-Tahrir” teşkilâtında iştirağına qabaatlanğanlar, olarğa qarşı cinayet davası açıldı. Bir piket “politsiya hadiminnen” toqtatılğan edi, qadınnı politsiya bölügine yolladılar. Episi qadınlar öz narazlıq tedbirlerini çeşit zamanlarda ve çeşit yerlerde keçirgen ediler, lâkin mahkeme episi bir bunı toplaşuvnen adlandırdı. 

Şu zamanda bu qadınlarğan haber etmeyıp, “politsiya” olarnıñ adlvrına protokollar tizdi.

Daa 2021 senesi il yaz aynıñ  26, Qırımtatar bayraq künnin arifesine “politsiyadan” ve “prokuraturadan” yazma tenbilerını hatırlattılar.

Azatlıq ve şahsiy toqunulmazlıq aqqı

İşğal etilgen Qırımda ukrain grajdanlarına qarşı yapılğan azaplarnıñ üç dane kerçigi vesiqalarda qayd etildi (eki adam ve bir dane qadın). Misal olaraq frilanser-jurnalistnin Vladislav Yesipenkonıñ toqtatuvı ve azapları ketireler. İşğalciler oñı patlav maddelernıñ saqlamasına şübeleyler.

“Azaplanğan insan cinayetçilerı tanıdı, “Rusiye Federatsiyanıñ Taqıqat komiteti” azaplar sebebinde resmiy taqıqatını başlamağa red etti. Bu yasaq 2021 senesi oraq aynıñ 31 prokuraturanen red etilgen edi, lâkin taqıqat daa episi bir başlanmadı”, - esabatta aytıla. 

Daa yedi yıl evelsi apislengen ve 2021 senesi mayısnıñ 7 azat etilgen Öleksiy Çırniynıñ qarşına yapılğan azaplar tafsilâtlı tasvir etileler.

“Onıñ apislevinden soñ, Aqmescitteki “FTH” binasına maskalı adamlar başına protivogaz kiydirdiler ve nefes irişimni qapattılar. Oñı urmağa, boğmağa devam ettiler, başına plastik paketını kiydirgen ediler, yuqlamağa bermey ediler.  Azaplar ile olar adamnı qabaatını boyunına alıp, başqa adamlarnıñ “terroristik” azalıqlarını tasdıqlamağa mecburladılar”, - esabatta aytıla.

Azat etüvinden soñ oña Rusiyege kiriş yasağını çıqardılar, demek oñıñ işğal etilgen Qırımğa kirmege imkânı yoq. Bu qorantasınıñ yaşayışına tesir ete, anda qorantası yaşay.

Adalet ve aqlı makeme baquvına aqqı

2021 senesi ilk yaz aynıñ 1 işğal makemesi Kiyevde yaşağan qırımtatar milliy Meclisnıñ başını 2014 senesi fevralnıñ 26 Qırımnıñ Parlamenti yanında  “kütleviy nizamsızlıqlırnıñ teşkil etüvi” sebebinden altı yıllıq apis cezasına ğıyabiy maküm etti. 

“Qanuniy printsiplernıñ ve halqara gumanitar aqlarnıñ qaydelerini bozıp, Rusiye Federatsiyanıñ ükümeti yarımadaki qanunlarına uyğun olmağan sebeplerden Çubarovğa qarşı cinayet davasını açtılar. Çubarov şikâyet etti ki, oña aslında “makemenıñ” yeri ve vaqıtı aqqında aslında haber etmediler ve “celpname” bermediler. Mahmenıñ adaletsizlıqnıñ isbatı - şahsiy  advokatnıñ vaqıttan evel istifağa çıqartması, bu qorucınıñ saylav aqnıñ bozuvı ola”, - esabatqa aytıla.

Daa esabat deviri devamında cinayet taqıplarnıñ in absentia ceryanı ile qırımtatar adamları qarşına  daa üç adisesı vesiqalarda qayd etildi. Bu adamlar qıta Ukraina territoriyasında yaşaylar ve Qrımnıñ işğal ükümetnıñ duşmanlarınnnen sayılalar. Böyle şartlarda “adalet makeme baquvına aqlırını tolusunnen yerine ketirmege imkân yoq”. Demek, qırımtatar halqnıñ milliy lideri Mustafa Cemilev de cinayet dava astında buluna, lâkin mahkemede kelmege imkânı yoq, çünki işğalciler ona 2034 senesinece Qırımğa kiriş yasağını çıqardılar.

Qıta Ukraina qısımında devlet hızmetlerine irişim

“İAYUKİ Ukraina Parlamentinnen ödem maksadlarınnen hatip etken  Qırım sakinlernıñ rezident olmağan statusnıñ red etüvine öz imdatını bildirtte . Bu status Qırımda yazılğan insanlarına qıta Ukrainada negativ tesir etken edi  bank hızmetlerinnen qullanmaq içün qıyıncılıqlar yaratqan edi”, - teşkilâtta haber ettiler.