UA:Qırım, işğal etilgen Qırımdaki hastahanelerniñ birisinde çalışqan S. İ. Georgiyevskiy adına tibbiyet universitetiniñ (Aqmescit ş.) yuqarı kurslardaki studenti İzzet Bekirovnen (telükesizlik sebebinden adı ve soyadı deñiştirilgenler) laf etken. 

Koronavirus hastahanesindeki vaziyeti nasıl, şahsiy qoruv vastaları yete mi? 

-Çoq teessuratını qaldırğan menim ilk nevbettim tez vaqıtta soñuna yete. Aytacağım şusı ki, kövid hastalarnıñ hastahanege yatqızuv vaziyeti,  rayonlarda hastahanelerniñ çoqusı  açılğanına köre tüzleştirilmege başlay. Para yetmemesine dair ise -o, ciddiy bir meselesidir. Nevbetke kelip, şahsiy qoruv vastalarnıñ qıtlığını köremiz, özünni zeerlenmesinden qurtarmaq içün olarnı özümiz satın almağa mecbur qalamız. Yaqın vaqıtta tek maskalı rejim kirsetilecegi aqqında söz yürsetile. 

Hadimler içün ilâve ödemelerinen vaziyeti nasıl? 

-Ödemeler aqqında aytıp olamam, çünki bu menim ilk nevbettim, amma ilk zamanından çalışmağa başlanğan yigitler, qasım ayından ödemelerniñ azlaşqanını ayttılar. 

Seniñ fikrine köre, COVID-19-dan Qırımda zeerlenmesi isaiyatı aqiqatqa uya mı?

-Menimce, (işğal) neşriyatlar ve KHV kösterip haber etkenlerinden hastalarnıñ sayısı ondan daa çoq. Bunıñ bir qaç izası bar: birinciden, adamlarımıznıñ zihniyeti, yani, koronavirus ölganına inanmağan ve episi bu "Trampnıñ planı" olğanını dep tüşüngen insanlar; ekinciden, hasta adam ekimge öz ziyaretini uzatıp qaldıra, böyleliknen, hastalıq keçüvini müşkülleştirip özüni ve başqalarnı telükege oğratıp. Misal olaraq, hasta insan ilk KT (kompyüter tomografiyasını) yaptı ve onıñ aq cegerlerniñ 10% zararı ile birlemci pnevmoniyasını belli ettiler, o, evdeki telaviylesini keçip, bir qaç kün soñ 60% zararı ilk endi eki taraflı pnevmoniyasınen hastahanege oğray. Amma o, meseleniñ tek bir tarafı. Hasta, ekimge kerekli vaqıtta muracaat etse, doktor ise diagnostikasını keçirmeyip antibiotiklerni tayin ete bile. 

Böyle misaller bar mı? 

-E, böyle vaziyetke özüm oğradım. Bir qadın sıcaq ve quru öksürüvinen terapevtke keldi, ekim ise laringotraheit diagnoznı tayin etti. Kene de yahşı, 5% bir taraflı virus pnevmoniyasını kömtergen  KT yapıp acele sürette tedaviylemesini başladıq. Amma tibbiyet saasında tecribesiz olıp ve maale ekiminiñ semereli telaviylemesine ümüt beslegen insan çoq. O ise, afsus ki, ölümge ketire bile. Buna köre, bu devlette (Rusiye ve işğal etilgen Qırımda), tibbiyet "bedava" olğanına baqmadan, seniñ sağlığıñ iç kimseni eyecanlandırmay. Onıñ içün sağ olmağa isteseñ, paranıñ olması lâzim. 

İşğal etilgen Qırımda COVID-19-dan vefat etkenlerniñ statistikasınıñ vaziyeti nasıl?

-Vefat etkenlerniñ statistikasına dair vaziyet eki manalıdır. Kimerde hasta tek bir pnevmoniyanen degil de, başqa hastalıqlarnen de kele. Eñ sıq rastkelgen vaqialar-şeker hastalığı, bronhial astması, anamnezde evelki pnevmoniyalar, yürek-damar hastalıqları, artqaç çekisi. Onıñ içün  hasta angi sebeplerden ölgenini aytmaq zor. Vesiqalarnıñ sahteleşmesine daa rastkelmegen edim, esasen ölümniñ kerçek sebeplerni yazalar. 

Aphanelerde  ilâclarnıñ vaziyeti nasıl?

-Aphanelerimizde ilclarnıñ keçkin qıtlığı körüne. İlâclar bar olsa da, fiyatları inanılmaşç qadar yüksek, devlet (işğal) ise bunı iç diqqatqa almay. 

Ekimlerge şimdi "rusiye vaktsinasınen" vaktsinatsiyasını yapalar mı? 

-Yahşı ki, vaktsinatsiya bizge daa kelip olamadı, biz ise deñev  içün  qullanğanları kibi olamadıq. Menimce, bu "vaktsina" sınavlarnıñ bütün devirlerni keçmedi ve buna köre, insanlarda qullanılmaz. Vaktsinalaştırılğanlar, COVID-19-nen hastalanğanını içtimaiy ağlarda çoq vaqiası bar.