2022 senesi Ukraina, Qırımğa dair meselesini barışıq yolunen çezmege soñki ıntıluvını yapqan - Cemilev

Любезна Катерина
·
11:14, 13 Sabanay
2022 senesi Ukraina, Qırımğa dair meselesini barışıq yolunen çezmege soñki ıntıluvını yapqan - Cemilev
Foto menbası: УНІАН

Qırımtatar halqnıñ lideri, Ukrainanıñ halq deputatı Mustafa Cemilev bildirgeni kibi, büyük miqyaslı rusiye ücüminden soñ 2022 sensi saban ayında Ukraina, RF’nen sübetinde bir qaç yıl içinde Qırım ve Donbassnıñ deokupatsıyası içün quvetni qullanmamağa rica etken edi, amma rusiye tarafı red etken. Buna köre, serbest etüviniñ tek arbiy yolı qala. 

Bunıñ aqqında o, “Qırım Aqiqatınıñ” intervyüsinde bildirdi

“Rusiyeniñ keçken yılda büyük miqyaslı ücüminden soñ bile Ukraina, Qırım aqqında meselesi barışıq yolunen çezmege soñki ıntıluvını yapqan. Ukraina tarafı, 2022 senesi saban ayında İstambulda rusiye vekillerinen müzakerelerinde Rusiyege öz ordularını 2022 senesi uvut aynıñ 24 sıñırlarına qadar çekmege, Qırım ve Donbass aqqında meselesini ise ilerideki müzakereleriniñ nesnesini yapmağa teklif etken. Amma rusiye tarafı, Qırım - “Rusiyeniñ territoriyasıdır” ve müzakerelerniñ nesnesi olamaz dep bu teklifimi res etken”, - qayd etti Cemilev. 

Onıñ sözlerine köre, arbiy cinayetler ve rusiye arbiylerinen işğal etilgen teritoriyalarında ukrain ealisiniñ terrorından soñ akimiyet, tecavuzcı ülkesinden terroristker ve arbiy cinayetçilernen iç bir müzakeresi olamaz dep qararını qabul etken. 

Tafsilâtlıca oquñız: Qırımdaki mevsimi, bu yıl pek sıcaq okacaq - Podolâk

“Buna köre, afsus ki, serbest etüviniñ tek arbiy yolı qala. Qırımnıñ azat etüvinde öz ülke, öz devletine sadıq olğan ve işğal sebebinden daa çoq zarar körip tek qırımttaarlar degil de, insanlarnıñ çoqusı iştirak eteceginde iç bir şübesi yoq”, - dep qoştı qırımtatar halqnıñ lideri. 

Qırımnıñ deokupatsıyasından soñ yarımadanı qırımtatar milliy territorial muhtariyetini yapmağa fırsatı baqıla. Bunıñ içün ilk ve müim adımı endi yapılğan. 

Tafsilâtlıca oquñız: Ben Goces: Ğarp, Qırım, Ukrainanıñ ğalebesi içün qarar berici faktorı olğanınen razı olmaq kerek

“2021 senesi oraq ayında Ukraina Yüqarı Şurası, qırımtatar halqnı Ukrainanıñ tamır halqı olararq tanıdı, o ise - beklenilgeni kibi, Kreml ve Putinni şaşırttı. Bu qanunğa binaen, Ukrainada qırımtat halqnıñ statusı aqqında qanunnıñ qabul etilmesi içün uquqiy ve Anayasasınıñ 10’cı maddesine deñişmelerniñ kirsetilmesine yolı açıla, olarğa köre, muhtar cumhuriyeti, Qırımdaki tamır halqnıñ öz özüni tayin etüv aqqınıñ esasında teşkil etilgen ukrain devletiniñ terkibinde milliy-territorial muhtariyeti olmaq kerek”, - añlattı Cemilev. 

Qayd etkeni kibi, ukrain prezidenti Vladimir Zelenskiy, buna dair kerek olğan bütün qanun berici aktlarınıñ qabul etilmesine tesir etmege vade etken edi, amma halq deputatnıñ fikirine köre, Qırımnıñ keleyatqan deokupatsıyasına köre, bu ceryannı tezleştirmek kerek.

“İçtimaiy soraştıruvlarına köre, Ukraina vatandaşlarnıñ 50% fazlası, Qırımnıñ tamır halqınıñ milliy-territorial muhtariyetiniñ yañartuv ğayesine qol tuta. 2014 senesine qadar bu faiz, 20-25’ten fazla olmağan edi”, - qayd etti qırımtatar halqnıñ lideri. 

Tafsilâtlıca oquñız: Qırımnıñ ğayıp etüvi, Putin içün soñki noqtası olacaq - Çubarov 

Bunen beraber şunı qayd etti ki, qanunsız sahte refendumda işğalcılarnen ilân etilgeni kibi, Qırım sakinleriniñ 81,4% degil, ealiniñ 34,2% iştirak etken.

“Aman-aman bütün noqtalardaki resmiy olmağan közeticilerimiz qayd etkenleri kibi, referendumnı körmemezlikke urmaq Meclisniñ çağırıvı tek qırımtatarlarnen desteklenilmegen, ve Qırım territoriyasındaki evelki saylavlarında olğanına köre, “referendumdaki” faaliyeti, daa az edi. Keçken saylavlardaki orta faaliyeti ise qararnen 65% edi. Buna köre, o vaqıt “referendumda” ealiniñ 30-35% iştirak etkenini tüşüne edik. Amma soñra işançlı menbalarda  daa muayyen raqamını aldıq - 34,2%”, - tarif etti Cemilev. 

Tafsilâtlıca oquñız: AQŞ ve ittifaqdaşları baarde Ukrainağa qarşı ücümini başlamağa yardım eterler - Ostin

Böyle faiz, Moskvadaki reberligine Qırım FTH gizli esabatında alıp berilgen edi. 

“Bir qaç afta soñra Nyü-Yorkta Putinniñ mesleatçısı Andriy İlarionov, körüşüvimizde degeni kibi, Kremlde Qırımdaki vaziyetine dair bütün arizalarımıznı yahşı etip közeteler, amma ayrıca referendumda 34,2% iştirak etkeni aqqında beyanatlarımızğa açuvlanalar, çünki bu raqam kerçekke uya. Qırımlılar Rusiyege qoşulmağa qarşı olğanları aqqında Moskvanıñ habei bar edi, amma buna qulaq asmadılar”, - dep qoştı o. 

Belli olğanı

Biznı Telegram’da oquñız