Bunı Meclisniñ uquqiy meseleler ve tış işler idaresiniñ başı, QRM idaresiniñ başı Eskender Bariyev, “Ukrinform”daki matbuat konferentsıyası vaqtında ilân etti. 

“Meclis, Qırımtatar resurs merkezi, vaqtınca işğal etilgen Qırımdaki mesken yerleriniñ adlarınıñ deñiştirüvi aqqında Ukraina Yüqarı Şurasınıñ qararınıñ azırlanuv ceryanı başlasın dep Nazirler kabinetine mektüplerini azırladılar. QRM uquqçıları Ukrainanıñ yañaştıruv nazirine Qırımnıñ territoriyasında demir yol stantsıyalarınıñ adlarınıñ deñiştirüvi aqqında mektüplerni azırladılar, çünki olarnıñ çoqusınıñ şuralar vaqıtlardan beri adları bar”, - tarif etti Bariyev. 

Aynı zamanda teşebüsçiler duv hocalığı komitetine yarımadadaki suv obyektleriniñ adlarını deñiştirmek maqsadınen mektüplerni yolladılar. QRM idaresiniñ başı qayd etkeni kibi, Ukraina territoriyasınıñ haritalığında adlarını deñiştirseler, okar halqara haritalarında da deñişerler. 

“Qırımnıñ saibi kim olğanını köstermelimiz”, - qayd etti o. 

Tafsilâtlıca oquñız: Ukrainlerniñ 85%, Qırımnen Donbassnıñ qaytaruvı mıtlaqqa olmalı dep tüşeneler - sorav

Bundan da ğayrı, QRM ve Meclis, AQŞ harita merkezine açıq mektübini yolladılar, çünki haritalı şirketleriniñ bazıları Qırımnı “rusiyege ait” olğanını köstereler. 

Bariyev şunı qoştı ki, Qırımda kokonizator ve şuralardaki adlarını qanunlarınıñ sırası deñiştirmege izin bere. Böyleliknen, “Millet alâmetlerine köre sürgün etilgen şahıslarnıñ aqlarınıñ ğayrıdan tiklevi aqqında” UQ 5’ci maddesine köre, devlet, sürgünlük sebebinden SŞCB vaqıtlarda adlarını deñiştirgen mesken noqtalarınıñ tarihiy adlarınıñ qaytaruvına sürgün etilgen vatandaşlarınıñ aqqını temin ete. 

Bunen beraber, “Ukrainanıñ tamır halqları aqqında” UQ 3’cı maddesine köre, tamır halqlarınıñ tarihiy adlarını qaytarmaq içün Nazirler kabineti, vekiller organlarınen mesleatlaşuvından soñ Yüqarı Şurasınıñ baquvına mesken yerlerniñ adlarınıñ deñiştirüvi aqqında qarar leyhasını kirsete. 

“Hatırlatmağa isteyim ki, tek adlar aqqında aytmaymız. Dekokonizatsıya ve dekommunizatsıya aqqında laf yürsetemiz. 1783 senedeki Qırımnıñ işğalinden beri efsaneler, tarih, medeniyetnen bağlı er şeyni yoq etmek içün mesken yerlerniñ adlarınıñ deñiştirüv siyaseti başlandı. Böyleliknen, tamır halqlarını yoq etmek içün, rusiye, elinden kelgenini yapmağa tırışa edi. Biz ise şimdi bu adlarını qaytarmaq içün elinden kelgenimizni yapmalımız. O, tek adaletniñ qaytaruvı degil, yarımadanıñ qaytaruvı içün usullarıdır”, - añlattı QRM idaresiniñ başı. 

Öz nevbette, Qırımtatar Resurs Merkeziniñ uzlaşuv meneceri Tetâna Podvornâk ilân etkeni kibi, bu kampaniyasınıñ çerçivelerinde içtimaiy ağlarda Qırımdaki tarihiy adları ne vaqıt ve ne içün deñiştirilgenini, Rusiye olarnı malümat cenkinde nasıl qullanğanını, Ukraina tamır halqları ve halqara cemiyeti içün yarımadada olarnıñ ğayrıdan tiklenmesi ne içün müim olğanını ve bunıñ içün nasıl aletleri bar olğanlarını tarif etecekler. 

Tafsilâtlıca oquñız: “İç bir sıñırı yoq”: Podolâk, işğal etilgen Qırımda Ukrainanıñ arbiy maqsatları aqqında tarif etti

Bunen beraber Meclis başı Refat Çubarov, tarihiy adlarınıñ qaytaruvını qırımtatar halqına dair adaletliginiñ qaytaruvı kibi dep saya. 

“Qırım degen özüne has olğan ukrain territoriyasında Ukraina devletiniñ, onıñ devlet mevamlarınıñ quvetleştirüv meselesidir”, - dedi Çubarov. 

Onıñ sözlerine köre, 1991 senesinden 2014 senesine qadar Ukrainanen çezilip bilmegen meselelerinden biri ola. Tarihiy, ayrıca, mesken yerlerniñ adları, Meclis başınıñ fikrine köre, aqiqiy Qırımnıñ duyğularını sezeler. 

“Etraftaki müitini nasıl deñiştirgenlerini añlamaq içün şimdi başqaca adlandırılğan bir qaç qırımtatar adını aytayım. Qutlaq köyü - şimdi Vesele, Ayserez - Mijriççâ, Qarasuvbazar - Bilogirsk, Otuz - Şçebetivka, Sarabuz - Gvardiyske, İçki - Radânske. Böyle adlarınıñ sayısı çoq”, - qayd etti o. 

Tafsilâtlıca oquñız: Ukraina AQN, Qırımnen beraber işğal etilgen territoriyalarnıñ serbest etilmesi içün göñüllik bölüklerine toplamını açqan

“Adlarını qaytarıp Qırımnı qaytarırmız” tedbiriniñ adınıñ da teren felsefiy manası bar. Yani “Gvardiyske”, “Sovetske” kibi adlarını deñiştirmeyip yarımadanı qaytarmaq mümkün. Amma o vaqıt Qırımnıñ küçü qaytmaz. 

“Qırımnı özüne has olğanı kibi qaytarmalımız, o pek müim”, - qayd etti Çubarov. 

Qayd etkeni kibi, qırım tarihiy toponimikası, rusiye imperatorlıq, SŞCB ve RF vaqtında deñişken, tarihiy adlarınıñ qaytuvı ise “öz canını başqa territoriyalarında qıdırmağa Moskvanıñ isteklerini ebediyen yoq eter”.

“Rusiye imperatorlığınıñ tabiatı - başqa territoriyasını zapt etip, anda yaşağan  halqını ve onıñ aqqında hatrınıñ yoq etilmesidir. Bu vazifeni kerçekleştirmek içün başqa topraqlarda yakan uyduralar… Qırımdaki tarihiy toponimikasınıñ ğayrıdan tiklev ceryanı bütünle çezilecek olğan soñ yanaşuvı olacağına ümüt etem”, - ilân etti Meclis başı.

Tafsilâtlıca oquñız: Yazğa qadar Qırım evge qaytsıñ dep er şeyni yapmalımız - Budanov

Bizni Telegram’da oquñız