“Babam yahşı bir adam”. Teymur Abdullayev içün ceza tevqifhanesinde bir yıl

Олександра Сурган
·
11:59, 26 Çiçekay
“Babam yahşı bir adam”. Teymur Abdullayev içün ceza tevqifhanesinde bir yıl
Foto menbası: Суспільне Крим

Qırımtatarı Teymur Abdullayevniñ ailesi, saba ziyaret etildi: 2016'da orta küz aynıñ 12 özü ve Aqmescitniñ "Hizb ut Tahrir davası"ndaki başqa dört insannıñ evinde FTH hadimlerniñ tarafından teşebbüs etilgen teşkerüvler keçti. Teymur, qardaşı Üzeyir Abdullayev, Emil Dzhemadenov, Rüstem İsmailov ve Ayder Saledinov tevqif astına alınıp ​​ "terroristik teşkilâtınıñ teşkil etüvinde ve iştirak etilmesinde" şübelindiler.

Ömür arqadaşı Alime, beş balasınen yalñız qaldı. Teşkerüv künü aqlında: “Böyle bir kününi unutmaq imkânsız. Saba vaqtında balamı baqtım ve soñ inanılmaz bir tasırdısını duydım. Cam sındırılğanı ve maskeli insanlar evime kirgeni sebebinden balama daa bir kere yaqınlaşıp bile olamadım. " Alime, quvetçilerinden  biri telefonını istemege başlağanda  neler olğanını añlamağa vaqtı olmağanını tarif ete. Daa soñra ömür arqadaşı Teymur qırçmalandırılğan,  kiyafeti ise toz alına çevirilgen edi. Biraz soñra quvetçilernen onıñ yerge atılıp bir qaç kere büyreklerine urğanları belli olğan. Teşkerüv bala odasında başlandı, eñ kiçik eki  balası ale daa yuqlay edi ve Alimeniñ hatırlağanı kibi, rusiye quvetçilerinden biri, yuqlağan balalardan yurğanını çekip eñ büyük oğlusı Aliniñ  portfelini teşkirmege başladı. Balası qorqıp anasından sordı: "Bizni öldürmege mi keldiler?"

Teymur, başqa qırımtatarlarnen Aqmescitteki tevqifhanesinde eki yıl keçirdi.  Ukrain ve halqara teşkilâtlarnıñ  temsilcileri, ayrıca, "Memorial" İnsan akları merkezi , "Hizb ut-Tahrir davalarındaki" figurantlarnı Kremlniñ siyasiy mabusları dep adlay. 2019'da, kiraz aynıñ 18 Cenübiy Kavkaz arbiy bölge makemesi (Rostov-na-Donudaki Cenübiy Bölge Makemesi) qabaatlav bir qarar berip  beş musulmannı da bir terroristik teşkilâtınıñ teşkil etilmesinde  ve olarnıñ içinde iştirak etilmesinde qabaatlı oldı. Teymur Abdullayev 17 yıl apis cezasına mahküm etilgen. İstinaf müddeti altı ayğa azaltıldı. Şimdi Abdullayev, Başqırtıstan Cumhuriyetindeki 2-ci ceza hanesindedir. 2020'de saban ayında tevqifhanesine oğrağanda, oña, "E" merkeziniñ hadimleri bir muzakeresinen keldiler.  Ömür arqadaşı Alime, ufaq-tüfegini aytmayıp, tek aqayınıñ "sındırmağa ya da celp etmege" tırışqanlarını bildire. Teymur Abdulayevniñ  işbirliginde bulunmağa red etmesinden soñ Alime, aqaynıñ ceza tevqifhanesinde olğanından haberdar oldı. İlk sebebi: "Tevqifhanesindeki nezaretçinen selâmlaşmadım." Lâkin, Teymurnıñ nezaret merkezindeki süresi soñuna yetkende, süresi uzatıla edi. Sebepler tamamınen farqlı edi: pencereden başqa mahküm olğanlarınen laf etilmesi, toşekniñ cıyştırmaması, kün içinde yatakta yataqlaması. Siyasiy mabusınıñ apayı, ücredeşlerniñ  bile meraq etmege başlanğanını qayd ete: "Boyle kibi hatalar sebebinden ceza tevqifhanesine evelden yollamağanını dep aytalar, ne içün şimdi ve tek Abdullayevnen bağlı olğanından başladılar?"

Ceza tevqifhanesi, insannıñ mağaz ücresinde yalıñız olğanını közde tuta. Toşek duvarğa pekitile ve kün içinde mabus er zaman ayaqta turmağa mecbur. Körüşüvler, telefon etmesi, yollanmalıqlarnıñ alması, malnıñ satın alması, sigara içmesi, er kün kerek olğan şeylerden ğayrı azıq mallarnıñ ve şahsiy eşyalarnıñ ketirmesi de yasaqtır. Alime, tevqif süresiniñ uzatılması içinde aqayı bir defa telefon açqanda ücredeki damlılığı yüksek olğanını haber etti: “Bu sebepten, erkekniñ sağlığı ciddiy bir ölçesinde fenalaşqan. Byüyrek yetmesizligi fenalaşqan, qan basımı yükselmege başladı ve körüv derecesi tüşmege başladı."

Abdullayevniñ qızı Rayhan doquz yaşında ve bir qaç aydır resim yapa. Rayhan resimlerge baqıp olarnı böyle tefsir ete: “Mında babamnıñ can yürekten  sevilgen Qaradeñizni tasvir ettim. Ve işte şimdi bulunğan yeri - Ural dağları. Ve bu resimde - seni evge qaytara bilecek uçaq". Balalar aqqında söz ketkende, Alime afu sorap  ve başqa bir odağa keçe. Teymur tek tevqif etilgende evinde  er zaman jurnalistlerniñ bulunuvını hatırlay. "Bir kün musafirler kelgende Rayhan yanlarına kelip jurnalistler  olıp olğanlarını sorğan. Red etkenleri vaqtında  qızım  darıldı ve "Babam ne qadar yahşı bir insan olğanını er kesni haberdar etmege yardım etecegiñizni dep belledim" dep aytqan. 

Şimdi Teymurnıñ qardaşı Üzeir de ceza tevqifhanesine yerleştirilgen. Ceza tevqifhanesinde 10 kün içinde bulunmaqtadır.