Şu vaqıttan berli çoq şey deñişmedi. Sabıq siyasiy mabüs, vatandaş jurnalisti Nariman Memedeminovnıñ ikâyesi de buña delâlet. Jurnalist faaliyetini nasıl başlağanını, bunıñ neticesinde ne olğanını ve keledejkte jurnalistikanen oğraşıp olacaqmı, yoqmı? Bunıñ aqqında Suspilne Qırım Nariman ile subetleşti. 

İçtimaiy ağda birinci yazısı 

Er şey 2014 senesi içtimaiy ağdaki yazıdan başalndı. O zaman Rusiye Qırımnı endi işğal etken edi, amma qırımtata rve ukrainlerge qarşı faal küreşi daa başlanmağan edi. 

"Saat 11-de maña telefon ettiler ve qomşularımdan birinde tintüv başlanğanını dediler. Anda kettim, aqiqaten arbiy urbağa kiyingen insanlar bar edi, lâkin silâsız. Daa soñra bunıñ FSB olğanı ortağa çıqtı. Sebep FSB tarafından qıdırılğan qırsızlanğan bir maqnitofon edi, tintüvler keçirilgen ailede - adiselerden eki ay evel babaları ölgen edi. Bunıñ aqqında kiçik bir yazı yazdım", - dep hatırlay Memedeminov. 

Soñra Aqyar "Hizb ut-Tahrir davası" gruppası tevqif etildi. Ruslan Zeytulayev, Nurі Prіmov, Ferat Sayfulayev ve Rustem Vaіtov yaqalandı ve soñra terrorcı teşkilâtnıñ faaliyetinde iştirak etüvnen qbaatlanıp mahküm etildiler. 

Nariman bu dava boyunca mahkeme oturışlarına bar edi. O zaman mahkeme oturışları daa açıq edi, anda mümkün edi barmaq. O advokatlarnıñ tefsirlerini yaza edi ve olarnı da öz saifesine yerleştire edi. 

"Qırım birdemligi" ğayesi

"Qırım birdemligi" cemaat birleşmesi 2016 senesi peyda oldı. 

Memedeminov hatırlay, o zaman oña birleşmeniñ cemaat jurnalisti olmağa teklif etken ediler. 

"Soñra tüşündik ki, bizim yazğanımız materiallar bir yerde toplanmalı ve aqiqaten tanılacaq bir şey etmelimiz. Biz diger rayonlardan olğan faal gençlerge muracaat etip başladıq ve böylece Qıırm vaqialarını aydınlatmağa azır olğan cemaat jurnalistlerni topladıq", - dedi o. 

Böylece, o, 2018 senesi saban ayınace bu birleşmeniñ jurnalisti olıp çalıştı. 2018 senesi saban ayınıñ 22-nde ise, Nariman ev qapısı danğırğanından uyandı. 

Yaqalav, tevqif ve ceza çeküv 

Vatandaş jurnalisti, bloger ve "Qırım birdemligi" cemaat birleşmesiniñ media koordinatorı Nariman Memedeminov 2018 senesi saban ayında Rusiye quvetçileri tarafından tutulğan edi. Rusiye mahsus hızmetleri onı "terror faaliyetini kerçekleştirmege açıq çağırğanında" (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205-inci maddesiniñ 2-nci qısmı) qabaatladı. Sebep 2013 senesinden 2015 senesine qadar alıp barğan YouTube kanalı oldı. Anda o, islâm ve Ukrainada qanunğa köre çalışqan, Rusiyede ise terror teşkilâtı tanılğan "Hizb ut-Tahrir" teşkilâtınıñ faaliyeti aqqında tarif etken edi.

"Pencerege baqtım ve nasıldır adamlarnı kördim. Bu tintüv olğanını añladım. Saban ayı, daa suvuq edi. Qapuğa çapıp sındırmamalarını rica etti. Meni alıp ketseler, qorantam bu suvuq avada nasıl yaşaycağını tüşüne edim. Bkña cevap olaraq yaramay sögünç sözlerini eşittim", - aytıp berdi Memedeminov. 

Tintüvden soñ onı alıp kettiler, soñra sıñırlama tedbiri olarak tevqif tayin etildi. Bir buçuq yıldan soñ ise, eki buçuq yıl apis cezasına mahküm etildi. 

"SİZO ve soñra cehanede admalrnen tanış olıp, ne içün apis etilgenimni aytqanda, olar külümsirep, men ve men kibiler mında olmamaq kerekler dey ediler", - dedi o. 

Azat etilgen soñ

2020 seneçi ceviz ayında Nariman azat etildi ve Qırımğa evine qayttı. Eki devamında internet saytlarını idare etmege yasaq. İçtimaiy ağdaki öz saife de idare etüv kibi sayıla eken. 

"Men kene jurnalistikanen oğraşmağa pek ister edim. Zaten jurnalist olmağa istedim. Amma şimdiilk yasaq. Çünki saytlarnı idare etmek yasağında ğayrı, men eki yıl devamında RF-ten ketip olamayım", - dep qayd etti o. 

Nariman cezasını çekken vaqıt devamında, Qıırmda çalışqan üç mustaqil ukrain jurnalistine Qıırmğa kirüv yasaq etildi. Olarnıñ arasında Alyona Savçuk, Alina Smutko ve Taras İbragіmov. 

"Bunı advokatlardan bildim. Olar masallar yazmadı. Olarnı kerçeklikni aydınlattı. Şunıñ içün bu yasaq yañlıştır. Böyle jurnalistler sayesinde menim davam aşkâr edi. Böyle davalarda aşkârlıq bu qoruv kibidir. Qırımda adamlar azatlıqtan marum etile bile, bunı er kes bilmeli", - dedi Memedeminov.