2020 senesi quralaynıñ 3-nde işğalciler Meganom burnıñ qısmını Federal mülkiyetine “Art rezidentsiya “Tavrida” festivalni teşkil etip, keçirmek içün ve “Art rezidentsiya “Tavrida” ilmiy merkezini qurmaq  içün berdiler. Territoriyanı quralarnen qapatmaq başladılar, qurucılıq tehnikasını ketirdiler. 

"Anda raatlıq ve yuvunmaq  içün pek yahşı yerler bar edi, şimdi ise episi qoralanğan ve cemiyet variyetı olur mı ya da ayrı adamlarnıñ mülkiyetı olacaq mı haberimiz yeq. Körgenimizge köre, bu rus zengin adamları içün raatlıq zonası olmağa mecbur", - dedi aq qoruyıcı Abdereşit Cepparov. 

“Meganom yarımadası”. Menba: FB Meganom SOS!

Yerli halq buña qarşı  öz narazılığnı bildirdi. Bıltır, ekin ayında narazılığnı bildirgen adamlarnıñ birisi- Abkadırov Rustemni ekstremizmge qarşı işğalci hızmetiniñ hadimleri profilaktik subetine çağırdılar. Oña, “ekstermizm faaleti” qabul etilmez, dep tenbi vesiqasını berdiler. 

"Bu qurucılıqqa yol bermemek içün ıntıluvlar oldı. Rusiye episini yaramay ise böyle bir areketlerge yol bermedi. Olar çeşit instantsiyalarğa arizalar yazmağa rica eteler, lâkin Ukraina qanunamesine köre tedbirlerge toplanmaq mümkün olsa da, Rusiyade piketler yasaq. Anda  mevsimiy şeyler degil,  denişmegen bir şey qurula. Beş yüz metr, bazı yerde daa da çoq territoriya qoralanğan, ruslarlarnıñ aytqanlarına köre “qapalı zona” oldı", - aytıp berdi Cepparov.

“Meganom yarımadası” abidesi. Menba: Tavrida Art

2007 senesi Meganom burnunda tabiat abidesi yapıldı, o yerli akimiyet tarafından  qorçalana edi. Qırım işğal etilgen soñ Meganomnıñ qorçalanğan zonasınıñ qısımı qanunsız “Rekreatsiya zonası” yapılmaq ve turist infrastruktura qurulmaq içün berildi.

"Qurucılıq sebebinden topraq eroziyası başlana, topraq qatı yuvulmağa telükesi bar, territoriya Meganom şarq taraftaki  tilki kerfezinde kibi bozulacaq. Anda aslı de qurmaq mümkün degil, anda yaşamağa mümkün olmaycaq, sel aqımnıñ telükesi peyda ola", - dedi Zoologiya institutınıñ ekologı Pavlo Göldi. 

İşğal etilgen Qırımnıñ başqa tarafında - Yaltanıñ ve Forosnıñ yanında işğalciler rekreatsion zonalarını quralarnen qapattılar. Foros parkı 1834 senesi qurulğan edi ve Ukraina bağça-park mimarcılıq abidesi sayıla.

"Bu parkta yüz yıl evel saçılğan relikt terekleri bar edi. Olarnı kestiler, ve cemmaatnı  tınçlandırmaq içün olarınñ yerlerine dekorativ tui tereklerini saçtılar. Olar bir buçuq metr oldılar. Bunı körmemek olmay,bu sebepten cemiyet körmesin dep territoriyanı quralarnen qapattılar, sanki telükesizlik sebebinden, lâkin adamlar anda yıllırnen yürgen ediler, ve er şey yahşı edi", - dedi Cepparov.

Foros parkı. Menba: Tsentr jurnalіstskih rozslіduvan

Ekolog Pavlo Göldinniñ qayd etkenine köre, eski parklarñ, abidelerniñ ihtisasiy olmağan rekonstruktsiyası abidege zarardan ğayrı daa nebatatqa ve biotopqa zarar ketire.

2021 senesi saban ayınıñ 11-nde, işğalcılernıñ sağlamlaştırğan saasınıñ daa bir obyektni - şifahaneni  arbiy ihtiyacalar içün çekip almağa niyetleri bar, olğanı belli oldı. Şifahanenıñ adınını haber etmeyler.

Arbiy ekspert Öleksandr Müsinenkonıñ bildirgenine köre, şafahanede yüz elli- eki yüz adamnı, yani bir rota askerlerini yerliştirmek mümkün.

"Şifahane meselesi pek timsaliy, çünki Qırımnı turist niçisinden qapalı arbiyleştirilgen yarımadağa çevireler. 2014 senesinen qıyaslasaq, rus askrerlerniñ sayısı çoqlaştı, üç yüz biñge yaqın oldı, bazı üç yüz elli biñ olğanını ayta.  Arbiy bazalarnıñ şartları böyle askerler sayısına kelişmey, bu sebepten olar şifahanelerini ve şuraviy ükümet vaqıtında sağlamlaştırmaq içün berilgen yerlerini elge keçirip başladılar", - dedi Müsinenko. 

"Bu talimler tiyilmegen tabiat territoriyalarında ve qoruqlarda keçirile. Opug qoruğında ateş taşlağan aletlernen desant öz oquvlarını keçirip, bütün çöllerni yaqtı", - dedi Pavlo Göldin. 

Adbureşit Ceparovnıñ bildirgenine köre,  işğal ükümeti yarımadadan rejim obyektini yapa.

"Dostlarımnıñ biri avcı. Evel avcılıqqa o dağlarğa ve ormanğa çıqa edi. Şimdiki vaqıtta çıqmağa istese- yanına adam kelip o yerde avcılıq yasaq, dey. Ormanda da öyle. Yani tek deñiz yalısı, parklar ve abideler degil, dağlarnıñ ve ormanlarnıñ çoqu billi olmağan adamlarnıñ mülki oldı", - dep qayd etti Cepprov.