Suspilne Qırım, Leniyeniñ ağası Aziz Ümerovnen muzakere etken. O, ukrain pasportnıñ bar oluvı ve rusiye soyundan red etüvi içün RF’nen mahküm etilgen qız qardaşınıñ ikâyesini tarif etken.

Tafsilâtlıca oquñız: Rusiyede dört aydan ziyade memuriy tevqifler dep qırımtatar qadınnı tutalar

Kiyevde yaşayışı aqqında

- 2014 senesi qız qardaşım 10 sınıfını bitirgen edi ve o, rusiye pasportını almasıñ dep anam onı Kiyevge alıp ketirmege qarar bergen. Bütün bu vaqıt içinde o, paytahta yaşay edi, mektepni bitirgen, “İgor Sikorskiy adına Kiyev politehnik institutı” Ukraina Milliy tehnikiy universitetinde himik tehnologiyalarnıñ bölüginde oquğan edi. Bundan soñ çoq yerde çalışqan edi ve onıñ soñki iş yeri, “VOVK” qadın kiyiminiñ brendniñ SMM-meneceri edi. 

İşğal etilgen Qırımğa ketmege qararı aqqında

- 2019 seneden beri babamıznıñ qanser hastalığı bar. İlk qış aynıñ 2 onı alı birden fenalaşqan ve onı hastanege yatqızdırdılar. Qız qardaşım hasta babasını baqmaq içün ketken. Cebe sıñırını dolanıp Qırımğa kirmege tırışıp Türkiye ve Gürcistandan ketken. Avtobusta rusiye pasportsız olğan yekâne insanı olğanına köre, onı daa yahşı teşkirmege başladılar. Teşkerüv vaqtında hızmet şahısları onıñ noutbuk ve televonda olarnen beginilmegen bir malümatnı tapqanlar. Bundan soñ onı FTH hadimleri sorğuğa çekmege başladılar. 

FTH vekillerinen ilk mecburiy sorğular aqqında

- Onı gece qadar sorğuğa çektire ediler, soñra ise mecburiy tarzda taksi ile musafirhanege gecelep, sabadan ise - sorğuğa qaytmaq içün yollamağa “teklif etkenler”. Qız qardaşımnıñ red etmege fırsatı olmağan edi, çünki o vaqıtqa qadar onıñ telefonnı endi alğanlar. Gece ortasında özlerinen çağırılğan taksige oturttıp kelecek yerniñ adresini qayd ettiler.  Taksi hadimi, onı devlet sıñırı üzerinde alıp ketken, anda ise ecnebiylerge bulunmağa yasaq, çünki o, Rusiyede “rejim zonası” sayılmaqtadır. 

Yolda onı işğal polisniñ hadimleri toqtattılar ve “rejim zonasında” qanunsız bulunuvına dair protokolnı yazdılar. Aynı künü saba saat dörtte makeme oturışı olunğan, anda onı 2 biñ ruble miqdarına cöreme ödetip RF’na mecburiy sürgünligine mahküm ettiler. Ukraina ve Rusiye arasında şimdi er bir diplomatik munasebeti bozulğan. Em de ülkemiz cenk alında buluna, buna köre, Ukrainağa onı qaytarıp olamadılar, çünki insannıñ asılı olğan ülkesine yollamaq kerek olğanınen añlatqan ediler. Onı vatandaşlıqsız olğan şahıslar ve ecnebiylerniñ tutuv merkezine keçirmege qarar berdiler. 

Vatandaşlıqsız olğan şahıslar ve ecnebiylerniñ tutuv merkezinde Leniye Ümerovanıñ yaşayışı aqqında

— Onı ne vaqıt çıqarmağa planlaştırğanlarını añlamay edik. Bu vaqıtqa qadar telefon, FTH hadimlerinen endi musadere etilgen edi. Advokatlarnen onı serbest etmege tırışayatqanımızda o, anda 3 aynı keçirgen. Şimaliy Ösetiya-Alaniya Cumhuriyetiniñ Yuqarı makemesinde saban aynıñ 13 onıñ serbest etüvine makeme qararını alıp oldıq ve onı serbest etmek içün bu qararınen endi taqiqat tevqifhanesine kettik. Ana-babam öyle yapqan, amma makeme özü, qararnı cezahanesine yollağan, anda onı gece ortasında andan quvıp ana-babasına ya da advokatqa telefon açmağa fırsatını bermegenler. 

Onıñ artından araba qapı qapatılğan soñ, oña grajdan kiyiminde dört yigitinen maşnası kelgen, olar onıñ başına paketini kiyip onıñ içün belli olmağan yonelişte alıp kettiler. Gece ortasında oña belli olmağan yerde onı çıqarıp attılar. Şaşmalağan Leniye, ana-babası, ya da advokatlarnen bağlanmağa yardım etip olğan bağlarını ya da yolunı tapmağa tırışqan edi. Amma o vaqıtqa qadar milis hadimleri kelgen ve o, onıñ şahısını tasdıq eiken vesiqalarnı bermegenine dair uydurılğan sebebi ile “uquq qoruyıcı organlarınıñ hadimlerine qanuniy şaraitlerine isyanlığı” aqqında protokolnı yazdılar.

Qanunsız memuriy protokolları aqqında

- Kelecek künü, onıñ doğğan kününde - saban aynıñ 14 makeme, oña 15 künge tevqifini mahküm etken. Olar saban aynıñ 27 bitmek kerek ediler, amma saban aynıñ 25 o, ana-babasınen muzakeresinde işhane memuriyetine telefonnı qaytarmağa red etkenine köre, onıñ adına daa bir protokolnı yazdılar. Oña daa bir müddetini yazdılar - 15 kününi. Amma bu müddet, soñuna keleyatqanda o, Beslandan Vladikavkazğa keçirilüvi vaqtında konvoy maşnasından çıqmağa red etkeni sebebinden oña daa bir protokolnı yazdılar. O taqiqat tevqifhanesinde özü, tutıp alınğanı olaraq oturğanı aqqında oturğanı aqqında malümatı bar.  

Bu vaqianıñ menim subyektiv körünişimine dair, bu rusiye cezalav maşnası, onı menim fikirime köre, qaçınmaz olğan cinaiy davasınıñ sahtelenüvi maqsadınen er bir qıymetinen anda tutmağa tırışa. Episi bu, rusiye pasportını almağa red etüvi sebebinden.