Putin içün Qırım - tutılıp olamağan cemidan kibi - Çubarov

Анастасія Діденко
·
17:39, 09 Qasımay
Putin içün Qırım - tutılıp olamağan cemidan kibi - Çubarov
Foto menbası: 112 Україна

Rusiye prezidenti Vladimir Putin, nevbetteki sefer işğal etilgen Aqyarğa qanunsız surette kelgen. Yerli işğal neşriyatlar haber etkenleri kibi, qasım aynıñ 4 o, Halq birdemliginiñ kününe bağışlanğan tedbirlerde iştirak etken. Rysiye prezidenti, “Rusiyedeki Grajdan cenkmiñ soñuna” bağışlanğan memorialına çiçek akıp qoyğan. Putinniñ ziyareti sebebinden Aqyarnıñ merkeziy qısmında ve Herson vilâyetinde polis hadimlerni qoyğanlar, naqliyat areket etken yerde devriye keze edi.

Putin, işğal etilgen Qırımnı ne içün ziyaret etken, ne aqqında laf etken, qırımtatar halqnıñ Meclis başı Refat Çubarov tarif etti. 

“Putin, vaqtınca işğal etilgen Qırımğa ara-sıra kelip olamay, çünki Rusiye, 7 yıl içinde tırışmasa edi, yarımada bir zamanlar bütünle işğal olıp qalacağına Kremlniñ iması yoq. Qırım, Rusiye prezidentleri içün elinde tutmaq kerek olğan, amma yıl-yıldan bunı zorbalıqnen yaptırğan cemidan kibi ola. Halqara cemiyeti, Ukrainağa onıñ territoriyalarnı qaytarmaq içün buna tesir etsiñ dep istenile”, - dep añlata qırımtatar halqnıñ Meclis başı. 

Refat Çubarov, Qırımğa Putinniñ er ziyareti, yarımadanıñ qayd etici askeriyleştirüvinen aynı zamanda oluna:

“Puttinnen halqara aqnıñ bozuluvı ile yapılğan tecavuziy areketlerni ve tamır qırımtatar halqına dair Qırım işğal rusiye  akimiyetinen yapılğan qattı basqılar ve taqip etüvler, tecavuziy tutıp esir etüvler ve öldürüvlerni  kene de tasdıq etmek kerek”, - dedi Çubarov.

“Aqyarda bulunaraq, Putin, video bağı ile Rusiye ve Aqrusiye ittifaqdaş devletiniñ Yuqarı devlet şurasınıñ oturışında iştirak etken. Bu oturış vaqtında Aleksandr Lukaşenko Qırımnı ziyaret etmege istegenini ilân etti: “Vladimir Vladimiroviç, meni Qırımğa alıp ketirip yañılıqlarnı kösterecek dep vade etken edi. Çoq şey yapılğan. Qırımğa alıp ketirecek aytqan edi, amma bugğn özü ketken ve meni davet etmegen”. Buna cevap olaraq Rusiye prezidenti şunı aytqan: “Sizni körmege daima memnün olacağımız”.

Refat Çubarov, Lukaşenko, Qırımnıñ işğalini ne içün tanımağa aşıqmağanını añlatqan:

“Keççende olıp keçken Aqrusiyedeki sahtelengen saylavlardan soñ, devletlerniñ çoqısı, Şıkaşenkonı prezident dep tanımay, buna köre, Putin, bunı faal surette qullanmağa tırışa. Halqara meydançıqlarda Aleksandr Grigoroviç, devletniñ territorial bütünligine qol tutmağanı, amma Rusiye tarafından işğalnıñ tanımasına rey bermegeni de pek hucur. Qırımğa onıñ kelüvi, Rusiyenen Aqrusiyeniñ zapt etüvinden evel soñki damı olacağını Lukaşenko pek yahşı añlay. Qırımğa kelse, Moskva, Minskni avtomatik olaraq zapt ete”. 

Qoşma ştatlar Rusiyeni işğalcı devletni olaraq, milliy azlıqlar davalarında OSCE Yuqarı komissarınıñ ofisine ve mustaqil olğan halqara közeticiler ve KHV’na  ukrain Qırımğa irişimni bermege çağırdılar.

Refat Çubarov qayd ete ki: destek içün tek bir söz yetmez.

“Böyle mevam içün Qoşma Ştatlarğa teşekkürler bildiremiz, amma o, tek bir çağırıv kibi qalsa, Rusiyeni halqara aq sıñırlarına mecburiy qaytuv ceryanı bir vaqıt başlanmaz. Qırım platformasına, ya aynen - yarımadadaki tamır halqlarnıñ aqlarına bağışlanğan mevzuiy paneline qaytayıq, anda işğalnen bağlı teren qasevetniñ bildirüvinden ameliy tedbirlerine keçmek kerek olğanı aqqında söz yürsetile edi. Ukrainadaki OSCE közetici missiyası, tek Qırımnıñ ziyaret etüvini degil, uydurılğanı eda etsin dep israr etecegimiz. Bunıñ aqqında tek laf yürsetmek degil, areket etmek de kerek”, - ayttı Refat Çubarov. 

Qırımtatar halqnıñ Meclis başı, Qara deñizde arbiy tehnikasına dair Putinniñ qorqutuvlarnı añlattı. O, yayğaranıñ adiy bir ifadelevi dep bildirdi, çünki Rusiye prezidenti, oña havf ketire bilgen teren ceryanlarnı añlay. Ğarbiy ortaqlarnen ve ülkelerniñ ayrı bir reberlerinen ilerideki işdeşligi içün añlaşıp olamaycağını bile. 

“Nariman Celâlov (Qırımda tevqif etilgen qırımtatar halqnıñ Meclis baş muavini) - öz gençligine baqmadan, eñ itibarlı lideri ola ve onıñ tevqifi, qırımtatar cemiyeti boyunca büyük bir darbesi ola. Tek Natimannıñ degil, başqa arqadaşlarımıznıñ ilerideki taqdirine tesir ete bilgen ayrı iş birligini keçiremiz”, - yekün çekti Çubarov.