Qurman taqımnıñ iştiraqçilarını 2019 seneniñ kiçik aynıñ 14 toqtattılar. Toqtatuvnıñ sebebi - RF yasaq etilgen “Hizb ut-Tahrir” teşkilâtına munasibet olğanları. Ukrainada bu firqanıñ areketi qabul etile. 2020 senenin qasım aynıñ 3 Şimaliy ortalıq arbiy mahkemesi Rustem Emirüseinovğa - 17 yıl, Eskender Abdulganiyevğa - 12 yıl ve Arsen Abhairovğa 13 apis cezasını çıqardı. Aqrabalarnıñ, dostlarnıñ ve uquq qorucilarnıñ ğayretlerine baqmayp, mahkeme ükümlerini deniştirmedi.

O saba “Qırım garnizon arbiy mahkeme” binanıñ yanında qırımtatarlarnıñ kütleviy toqtatuvları keçirilgen ediler. O yerde bulunnğan “Qırım birdemliknıñ” mühbiri haber etti ki, adamlar mahkeme neticeni binadan tış beklegen ediler. Tibbiy maskalarını kiyip, içtimaiy mesafenı tutqan ediler, lâkin politsiya hadimleri episi bir 19 qırımtatar adamını toqtattı (12 aqay ve 7 qadın), evelsi azırlağan avtobusqa oturtıp, işğal etilgen Aqmesciteki politsiyanıñ 3 bölügine alıp kettiler.

Toqtatılğan adamlar arasında haber vastalarnıñ hadimi - “Grani.Ru”  neşirnıñ jurnalisti Kulamet Іbraimov edi. O quvetçilerge muarrir vazifesnıñ ve mühbir vesiqalarını taqdim etti, lâkin oñı episi bir politsiyağa alıp kettiler. 

Kulamet Іbraimov İçtimaiy Qırımğa işğal etilgen Qırımda “Qırım garnizon arbiy mahkeme” binanıñ yanında olğan vaqıalar aqqında haber etti:

“Başından mende muarrir vazifem bar edi. Saba saat 9:40 men mahkeme oturuşını ziyaret etmege niyetinnen keldim. Beş dane diñleycilerini qabul ettiler, daa 18 binanıñ yanında beklegen ediler, belki de teneffüsden soñ o beş adamlarnıñ yerine kirmege mümkün olacaq dep. Saat 11:00 avtobus keldi, politsiya hadimleri bizni avtobusqa kirmege mecburladılar. Biz meseleni muzakere etmege tırıştıq, lâkin bizni birisi diñlemedi.

Kulamet Іbraimov jurnalist olğanını doğru ayttı ve episi kerekli vesiqalarını köstertti. Buña baqmayıp, oñı başqa qırımtatarlarnen beraber avtobusqa oturttılar.

İşğal uquq qorucilar toqtatılğan adamlarını karantin qaydelernıñ bozuvına qabaatlamağa tırıştılar, lâkin bina yanında turğan adamlar arasında 1,5 - 3m içtimaiy mesafesı bar edi.  Mühbir ayttı ki, atobusta sanitar qaydelerini birisi yerine ketirmedi, o tolu edi, nefes etmey edi, adamlarını içinde 40 daqqadan çoq tutqan ediler.

Haber etile ki, qadınlarını bölükte beş saatan ziyade tutqan ediler. Er bir qadınğa rus memuriy qanunnamenıñ 20.6.1. köre protokol tizdiler. Olranı resmiy olmağan mitingte iştiraq etüvine qabaatladılar. İlâçları olmağan insulinge tabi olğan qadınnı başından azat ettiler:

“Men insulinden tabi olğanım, bu sebepten men vaqıtında iñektsiya yapmağa mecburım. Olar meni vaqıtında azat etmediler. İñektsiyanı men daa yarım saat evelsi yapmağa mecbur edim. Şimdiki vaqıtında men evime yol tutam”, - “Qırım Birdemligine”  Suvade Bekіrova haber etti.

Oña qarşı protokol tizmediler. Qalğanlarını ise işğal mahkemesine celp etecekler.

Belli oldı ki, “Qırım garnizon arbiy mahkeme” binanıñ yanında toqtatılğan qadınlarnıñ birnıñ yıfaq balası qalğan. Qadın bunı işğal quvetçilerge bir qaç kere ayttı, lâkin oñı episi bir “politsiya” bölügine alıp kettiler. Balanı qartanısı alıp ketti.

Kulamet İbraimov qoştı ki, oña qarşı protokol tizmediler, lâkin zorbalıqnen avtoğa oturtqan vaqıtında oña basım ettiler ve jurnalist faaliyetine zarar ettiler.

Bu faallernıñ birinci toqtatuvları degil. Ekim aynıñ 29 işğal etilgen Qırımda quvetçiler 29 adamnı ve 2 dane grajdan jurnalistlerini toqtattılar. Olar “Hizb-ut-Tahrir” davanıñ Qurman taqımnıñ iştiraqçilarına çıqarılğan ükümnıñ  apellâtsiya baquvına  “Qırım garnizon arbiy mahkemenıñ” binası yanında toplaştılar.

Ekim aynıñ 11 işğal politsiyası maskalarını kiygen ve içtimaiy mesafenı tutqan diñleycilerını uyğun sebeplerden quvğan edi. Soñ episini grajdan yerlerde qanunsız toplaşuv ve grajdan tertibnıñ bozuvı sebebinden para cezsına makemelegen ediler.

Qırımtatar milliy Meclisnıñ azası, Qırımtatar resurs merkezinin başı Eskender Bariyev diqqat etti ki, “Hіzb ut-Tahrіr” davalarnıñ iştiraqçilardan ğayrı, Rusiye birdemlik bildirtkenlerge de basım ete:

“Bu elbette, birinci kere degil. Rusiye Federatsiyanıñ qanunnamesine denişmelernıñ qayd etüvinden soñ etnik hususiyetleri sebebinden bazı gruppalar taqıp etileler.  2020 senesi qattı rejim koloniyalarğa apis etüv ükümlerge daa bir qaç yıl qoşmağa başladılar, repressiyalarını quvetelştirdiler. Şu vaziyette, bu ükümler ile apishanerge bulunğan insanlarnıñ şartları daa de qıyın”.

Bariyev aytqanına köre, soñki aylar devamında işğal etilgen Qırımda“mahkemeler” yanında kelgen insanlarnıñ toqtatuvları çoqlaştı. 120 adamdan ziyade toqtatılğan edi. Olar arasında mabuslernıñ anaları, balları, qardaşları.

“Demek, qorantalarını zorlamağa devam eteler”, - Qırımtatar resurs merkezinin başı qoştı.

“Boyle ükümler ve areketler ile işğalciler insanlarını qorquzmağa tırşalar. Lâkin olar de añlaylar ki, ekstremizmge munasibette olğan qadınlarnıñ toqtatuvları ile olar özlerini halqara cemiyet ögünde alçaqlatalar.

“Soñki ükümlerde toqtatılğan adamlar aqqında ağzaviy ve yazılğan malümatlar pek farqlıdır. Olar “sırlı şaatlar” mehanizmlernen qullanalar. Olarnı birisi bilmey. Soñki mahkeme oturuşta aslında şaatlıqlarını taqdim etmediler.  Er kez añlay, bu qalp etilgen davalardır. Faallermıznıñ maqsadı - bütün dünğa qırımtatarlarnıñ terrorist olmağanları añlattırtmağa.İşğalciler ise bizni Vatanmızdan quvmağa tırışalar”, - Eskender Bariyev ayttı.