Men, Abdullayev İzzet Mustafayev. Qırım tatarım ve musulmanım. 1986 senesi orta küz aynıñ 28 Özbekistanda doğdım. Ailemniñ eñ kiçik balası olam, ağam 1984 senesi doğdı. 1993 senesi mektepke bardım, 1994 senesi ailemiz, Qırım vatanına qaytmağa qarar bergen.

Vatanğa kelgende Qırımnıñ çöl tarafında, Sverdlovskoye köyünde yerleştik. Anda da 11 sınıfnı bitirdim. Soñra Aqmescitteki oquv yurtuna gaz elektro qaynaqçı zenaatına kirdim.  Oquv yurtnı bitirgen soñ, öz köyüme qayttım ve 2 yıl içinde “Halqlar dostluğı” kolhozında zenaatım boyunca çalışa edim. Soñra Qırımnıñ çöl rayonından ketip 5 yıl içinde Aqyar şeerinde çalışa edim. Avtomobil parçaları satışı boyunca kötere anbarında çalışa edi. Belki de Aqyarda qalır edim, amma ailem Pervomaysk rayonından Qarasuvbazar rayonına köçmege qarar bergen. Çalışqan şirketiniñ içinde Aqmescitteki filialına keçip ana-babalarıma yaqın olmağa fırsatım oldı. Aqmescitte anbarcı vazifesinde işimni devam ettim, soñra ise anbar müdiri oldım ve bundan soñ satuvlar boyunca menecer işini devam etti. Amma filial  müdiriniñ deñişüvi sebebinden işten çıqmağa mecbur oldım, çünki yañı reberlik, menim musulman olğanıma köre, cumalar boyunca üyle vaqtımda işni bir saatqa taşlap  camini ziyaret etmek kerek olğanımnen razı olmağa istemey edi. İşni qaldırıp qurucılıqqa ketmege mecbur oldım, çünki ailemde çalışqan yekâne insan men edim. Ana-babalarım bayağı yaşlarda olğanlar. Pensiyağa 2014 vaqialardan soñ çıqqanlar. 

2014 senedeki vaqialardan soñ, menim tınç ayatım soñuna keldi. Qırımğa, halqıma ve dinime  dair zemaneviy Rusiyeniñ siyaseti, çar ve Şuralar Birliginiñ vaqıtlardaki ameliyatını devam etken. Haberlerde tintüvler, tevqifler, habersiz ğayip olğanlar, işkenceler, makemeler, para cezaları aqqında bildirmege başladılar. Çoqusınıñ tınç ayatı soñuna keldi. Olayatqanına baqıp vatandaşlarımnıñ başına bir belâ kelgende çette turıp olamayım. Şimdi esarette olğanlarnıñ çoqusı kibi, tintüvler, makemelerni ziyaret etmege başlap, taqiqat tevqifhanelerine aşayt mallarnıñ ketirilmesinde iştirak etken edim, esirlikte bulunğanlarınıñ ailelerine yardım ete edim. 

2015 senesi evlendim. 2016 senesi birinci qızım doğdı. Yañı qasevetler peyda oldı. Olayatqan vaqialarnı körip, bir kün men de, halqımnıñ meseleleriniñ çezilüvinde faalligi sebebinden apiske oğray bilgenimni añlay edim. Tınç tirenüv yolunda qalmağa devam ete edim. 2018 senesi meni ve daa eki insannı ekstremizmge qarşı çıquv merkezine aldıdar. Merkezge alğanlarnıñ saylavı, millet, qıyafet (saqal), dinine köre keçirile edi. Aynı yılda Alla bizge daa bir balanı bergen, daa bir qızımıznıñ doğuvını bekley edik. 2019 senesi raatsız başlanğan. Beklenilgeni kibi, öz artımdan taqip etüvini qayd etmege başladım. İşten çıqqanda meni maşna ozğara edi. 

İşte öyle oldı, 2019 senesi saban aynıñ 27 saba saat 06:00 ailem ve ana-babalarımnen yaşağan evime FTH hadimleri keldi. Er şey bir türlü tarzda, yasaq etilgen edebiyatını gizliden qoyıp terroristik maddesi boyunca tevqif ettiler, soñra ise 2019 senesi saban aynıñ 29 akimiyetniñ tecavuziy zapt etüvi aqqında davanı açtılar. 23 insandan ibaret olğan gruppamıznı uçaqqa qondurıp Rusiyeniñ Rostov vilâyetine alıp çıqardılar. 

Böyleliknen, ayatımnıñ yañı devri başlanğan. Meni ve gruppamızdan daa üç oğlannı Şahtı şeerine alıp ketirdiler, anda ise ayrıca havflı olğancinayetçilerni kibi mahsus blokqa qapattılar. Tevqifte bulunaraq, insannı em beden, em ruhiy ceetinden yoq eteler. Ruhiy ceetine dair, insan, em areket etüv serbestlikten, em de özüne adiy insanlıq munasebetinden  marum etilgen. İgrenç yemek, şaraitler. Sıçavullar, furun böcekler, qandalaylar - tevqif etilgenniñ daimiy qomşularıdır. Ketirilgen aşayt mallarnı alıp bermege izin bermeyler, izin berilgenini ise kesip parçalaylar. 

Beden ceetinden de er şey yahşı degil. Tevqif şaraitlerinde bulunuvı, immuniyetini yıqa. Qışta kameralarda pek suvuq, yazda ise pek sıcaqyu Tibbiyetniñ keyfiyetini de tasvir etmek içün çoq vaqıt kerek, aqiqaten, böyle çalışa: apnı ekige böleler, yarısı boğazdan, yarısı baştan. Eñ esası - yañlışmamaq kerek. Umumen, taqiqat tevqifhanesinde bulunuvı, insannı em beden, em ruhiy ceetinden yıqmağa tırışa. İnsannıñ iradeligi, qattı ayat mevamı, apishaneniñ içinde ve onıñ tışında destegi olmasa, bu insannıñ qısmeti pek acınıqlı!

Tevqifte bulunğanım vaqıt içinde altı apishanede bulundım. Allağa işançım ve vaziyetime baqmadan onıñ yazılarına riayet etüvi er vaziyette yardım eteler. Eñ esası - halqımız (mektüpler, makemelerniñ ziyaret etilmesi, malümat bildirüvi ve ilâhre), Ukrain konsullığı, halqara uquq qoruyıcı teşkilâtlarnıñ destegi, vaziyetimizniñ yüksek seviyesinde aydınlatuvı da RF’nı bizge ayrı bir diqqatı ile munasebette olmağa mecbur ete. 

Allağa işançımız, musulmanımız olaraq yaşayış tarzı, halqımız ve Ukrain cemiyetimiznen bizge qol tutuvı, Ukraina TİN ve bizge lâqayt olmağanlarınıñ işi, aqiqatnıñ ve adaletliliginiñ qaytuvına ketirer.

*Müellifniñ metin üslübi ve imlâsı saqlanılğan